به گزارش تارنمای خبری – تحلیلی بامجلس؛ به نقل از خبرگزاری خانه ملت احمد راستینه، نماینده مردم شهرکرد و سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در تشریح نشست امروز (یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه) این کمیسیون گفت: امروز گزارش جامعی درخصوص میزان تحقق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ارائه و بحث شد که در انتها هم به تصویب اعضای کمیسیون فرهنگی قرار گرفت.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی در بیان جزئیات این گزارش ادامه داد: گزارش یک جمع‌بندی از عملکرد دستگاه‌های مختلف از وزارت بهداشت و درمان تا ستاد ملی جمعیت، سازمان برنامه و بودجه و دستگاه‌های موثر در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بود که طی هفته‌های گذشته با حضور نمایندگان این دستگاه‌ها جلساتی در کمیته «خانواده، جمعیت و زنان» کمیسیون فرهنگی برگزار شد. در پایان جلسه امروز این گزارش با رأی اعضای کمیسیون تصویب شد و به زودی در صحن مجلس ارائه خواهد شد.
راستینه گفت: از جمله مواردی که در این گزارش جمع‌بندی شد، دستاوردهای قانون جوانی جمعیت بود که مطابق آمار و ارقام، در هر نقطه‌ای از احکام قانون که عمل شده، امیدآفرینی شکل گرفته و تاثیرات خوبی در روند انگیزشی و تمایل جامعه به سمت خانواده‌های پر جمعیت حرکت کرده است. به‌گونه‌ای که امروز قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به یک گفتمان غالب در جامعه تبدیل شده است.
وی در ادامه تصریح کرد: شرط اینکه این گفتمان غالب به عملیات اجرایی برسد، این است که دستگاه‌ها وظایف خود را سریعا انجام دهند؛ لذا یکی از مهم‌ترین مصوبات این گزارش این بود که باتوجه به تبدیل شدن این قانون به یک مطالبه و گفتمان عمومی، دستگاه‌ها باید مسئولیت‌های خود را در قانون سریعا اجرا کنند و در غیر این صورت، سازمان بازرسی و دستگاه‌های نظارتی مکلفند با دستگاه‌هایی که در اجرای مسئولیت خود کوتاهی می‌کنند، برخورد کنند.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی در ادامه گفت: در این گزارش همچنین باتوجه به تغییر الگوهای جمعیتی، نکاتی در خصوص چرایی کاهش نرخ موالید مطرح شد. از جمله اینکه تغییر الگوی جمعیتی در دهه شصت و هفتاد، به این امر منتهی شده است که تعداد زنان ۲۰ تا ۳۹ ساله متمایل به فرزندآوری در دهه هفتاد، باتوجه به کاهش نرخ جمعیت، به شدت کاهش پیدا کند و امروز با کاهش زنان بیست تا ۳۹ ساله آماده تشکیل خانواده و باروری مواجهیم، که متاسفانه این تغییر الگو سبب آسیب‌های جمعیتی شده است.
راستینه تغییر الگوی یک و دو فرزندی به سه و چهار فرزندی را یکی از اقدامات قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت خواند و افزود: خوشبختانه باتوجه به گزارشی که ارائه شد، در تولد فرزندان سوم و بیشتر، تغییرات سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۰ به این صورت است که تولد فرزند سوم ۶ درصد، فرزند چهارم ۳۵ درصد و فرزند پنجم ۶۸ درصد رشد را به همراه داشته است و این بدان معنا است که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت توانسته الگوی تک فرزندی و دو فرزندی را به الگوی سه و چهار فرزندی تغییر جهت دهد و اگر دستگاه‌ها از این فرصت به خوبی استفاده کنند، می‌توانند پیام امیدبخشی را برای عبور از چاله جمعیتی ارائه دهند.
وی در ادامه گفت: همچنین در بحث وضعیت باروری استان‌ها در سال‌های اخیر، طبق گزارش مذکور، در سال ۱۴۰۲ شاهد تثبیت و رشد نرخ باروری در ۱۵ استان بودیم که پیامدهای خوبی داشته و دارد، اما در سال ۱۴۰۳ مجدداً شاهد کاهشی شدن نرخ موالید در این استان‌ها شدیم که نشان می‌دهد باید در کنار گفتمان‌سازی برای قانون جوانی جمعیت، دستگاه‌ها هم سریعا وظایف خود را انجام دهند.
عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس در ادامه با بیان اینکه از مجموع ۳۹ آئین‌نامه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تنها ۴ آئین‌نامه تدوین نشده و سایر آئین‌نامه‌ها نوشته شده است؛ تصریح کرد: این اقدام قابل تقدیر است و نشان می‌دهد بسیاری از دستگاه‌ها اهمیت قانون را فهمیده‌اند و در همین راستا آئین‌نامه‌های مربوطه نوشته شده است.
راستینه گفت: مهم‌ترین آئین‌نامه‌ای که باید نوشته شود و نوشته نشده است، آئین‌نامه پیوست‌نگاری جمعیت دستگاه‌ها است که متأسفانه تا کنون انجام نشده است و بسیار حائز اهمیت است.
وی در بیان نقش سازمان صدا و سیما در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هم عنوان کرد: صدا و سیما هم به سمت تولیدات برنامه‌های اثربخشی حرکت کرده است و در مجموع بیش از ۴۲۰ ساعت از تولید محتواهای خود را در سال ۱۴۰۳ به تولید برنامه‌های تلویزیونی، از جمله برنامه‌های ترکیبی، گفت‌وگو محور و سریال در خصوص حمایت از خانواده و جوانی جمعیت جهت‌دهی کرده است؛ اما باز هم با سقف تعهدات قانونی خود فاصله دارد و تنها ۰.۲۵ درصد -زیر یک درصد- از برنامه‌های رادیو و تلویزیون به بحث برنامه جوانی جمعیت اختصاص داده شده است که تا ۱۰ درصد تکلیف قانونی آن‌ها فاصله زیادی است.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه راه‌اندازی مراکز نفس در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت سبب شده از ۸ هزار سقط جنین جلوگیری شود، تصریح کرد: در دو سال اخیر مراکز نفس نقش مهمی در کاهش سقط جنین به همراه داشته است.
راستینه در ادامه با اشاره به دیگر موارد انجام شده در راستای احقاق اهداف قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، گفت: در سال ۱۴۰۲، ۹۰۰ و ۳۵ هزار مادر دارای کودک زیر ۲ سال در کشور از سبد تغذیه‌ای برخوردار شدند. در سال ۱۴۰۳ نیز یک میلیون و ۹۸۴ هزار و ۹۵۶ مادر دارای کودک زیر دو سال در ۷ دهک پایین درآمدی، سبد تغذیه کالا به ارزش یک و نیم میلیون تومان دریافت کرده‌اند، که رضایت‌بخشی خوبی ایجاد کرده و باید تکرار شود و ادامه داشته باشد.
راستینه با بیان اینکه خوشبختانه در بحث حق عائله و اولاد هم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به‌درستی اجرایی شده و اتفاقات خوبی رخ داده است؛ اضافه کرد: امسال حق عائله و اولاد براساس قانون، افزایش صد درصد و پنجاه درصد را به خود اختصاص داد.
طبق اعلام راستینه براساس گزارش میزان تحقق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، در بحث بیمه بازنشستگان زنان خانه‌دار روستایی و عشایری، با وجود آنکه بالای ۲ میلیون نفر واجد این شرایط هستند، تنها ۳۱۱ هزار نفر تحت پوشش بیمه تعاون روستایی برای بازنشستگی زنان‌خانه دار دارای ۴ فرزند قرار گرفته‌اند؛ که نشان می‌دهد باید تمرکز و توجه بیشتری بر این موضوع شود.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در ادامه با اشاره به نقش خودروسازان در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هم عنوان کرد: در این موضوع با وجود اینکه طبق قانون باید به ۲ میلیون نفر ظرفیت خودروی مادرانه اختصاص داده می‌شد، اما تاکنون خودروسازان تنها به ۱۸.۲ درصد از مسئولیت خود عمل کرده‌اند و کل خودروهای واگذار شده تاکنون ۴۷۱ هزار خودرو بوده است؛ که با ظرفیت مورد نیاز، یعنی ۲ میلیون خودرویی که بر اساس سهمیه مادرانه باید تعلق می‌گرفت، فاصله زیادی داریم.
راستینه در ادامه تصریح کرد: ددر بحث خوابگاه‌های متأهلی هم انتظار می‌رفت اقدامات موثر‌تری در این سال‌ها انجام شود؛ اما با وجود اینکه امروز ۱۳۵ هزار دانشجوی متاهل در دانشگاه‌های دولتی داریم، تنها ۴ هزار واحد خوابگاه متاهلی است که فاصله بسیار زیادی تا تأمین نیاز ما دارد.
وی در ادامه در بیان نقش بانک‌ها در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هم گفت: در بحث تکالیف بانک‌ها ضمن اینکه خوشبختانه امروز تحصیلات تکلیفی به سمت ازدواج و فرزندآوری سوق داده شده است؛ اما همچنان ۳۷۳ هزار نفر در صف دریافت وام فرزندآوری و ۴۵۴ هزار نفر در صف دریافت وام ازدواج هستند که باید این صف صفر شود؛ لذا ضرورت دارد بانک‌ها سریعا نسبت به انجام مسئولیت‌های خود اقدام کنند.
طبق اعلام راستینه در سال ۱۴۰۱، ۱۵۷ همت، در سال ۱۴۰۲، ۲۰۳ همت و در سال ۱۴۰۳، ۲۵۲ همت، برای تسهیلات ازدواج و فرزندآوری اختصاص داده شده است.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به نقش وزارت راه و شهرسازی در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، گفت: در بحث اعطای زمین به فرزند سوم، بر اساس قانون امروز ۵۷۰ هزار نفر مشمول دریافت زمین فرزند سوم هستند؛ درحالی‌که تنها ۹۰ هزار واحد زمین واگذار شده است که فاصله بسیار زیادی تا سقف مورد نیاز داریم و این به ان معنا است که وزارت راه و شهرسازی باید سریعاً به مسئولیت‌های قانونی خود عمل کند.
راستینه در پایان ابراز امیدواری کرد که این گزارش هرچه سریع‌تر به صحن علنی مجلس بیاید و تاثیرات اجرایی خوبی داشته باشد.
